خرید درب اتوماتیک امر بسیار وقت گیریست زیرا نیاز به اگاهی شما نسبت به مدل های مختلف این سیستم ها برای انتخاب مدل مناسب با محیط خاص شما میباشد , قطعات به کار رفته ان و همچنین برند های استفاده شده , اصل بودن و تمامی جزییاتی که قطعا در زمان خرید و نصب مورد برسی قرار گیرد که بدون دانش و اگاهی میتواند باعث دردسر شما شود . ما تجربه و دانش بیش از 20ساله خود را در اختیار شما قرار خواهیم داد تا انتخابی صحیح داشته باشید و کارشناسان ما اماده اند شما را برای انتخابی دقیق راهنمایی کنند
درب اتوماتیک چیست؟
یک ساختمان پر تردد عمومی را تصور کنید که دارای دربی معمولی باشد و افراد پس از هر بار ورود و خروج به اجبار آن را باز و بسته کنند. قطعا در چنین ساختمانی وجود درب اتوماتیک ضروری می باشد. اما درب های اتوماتیک به غیر افزایش راحتی چه مزایای دیگری دارند و انواع آن ها چگونه است؟
مهرب غرب ایرانیان ، ارائه دهنده انواع درب، شما را به خواندن ادامه ی این مطلب دعوت می کند.
امروزه درب اتوماتیک در اکثر ساختمان‌ها به کار می‌رود. تنوع محصول، کیفیت و کارایی مطلوب باعث شده است که تمام افراد از این تولید نوین استقبال کنند. البته این تنوع مشکلاتی را نیز ایجاد کرده است. به عنوان مثال بسیاری از صاحبان املاک تجاری و اداری نمی‌دانند که کدام نوع درب اتوماتیک در فضای مورد نظر آنها کاربرد بیشتری دارد.به همین دلیل در این مقاله قصد داریم راهنمای کاملی در مورد درب اتوماتیک به شما ارائه دهیم.
انواع طرح درب اتوماتیک
شناخت انواع مختلف درب اتوماتیک اولین نکته‌ای است که باید از آن اطلاع داشته باشید. این درب‌ها در انواع و طرح‌های بسیاری تولید میشوند. هر کدام از آنها کاربرد و ویژگی‌های منحصر به فردی دارند. شما با شناخت این ویژگی‌ها میتوانید برای کاربرد مورد نظر، درب مناسب را انتخاب کنید. البته مشورت با افراد حرفه‌ای در این زمینه نیز خالی از لطف نیست.
درب اسلایدینگ
میتوان گفت این درب‌ها جزو کاربردی‌ترین نمونه‌های درب اتوماتیک محسوب میشوند که برای فضاهای مختلف کاربرد دارند. این درب‌ها برای پارتیشن‌بندی فضاهای داخلی و ورودی آنها کاربرد دارند. درب اسلایدینگ یا کشویی معمولا به صورت شیشه‌ای ساخته میشود. شیشه‌های آنها میتواند دوجداره، رفلکس و… باشد. درب‌های مثلثی و نیم گرد نیز مدل خاصی از اسلایدینگ‌ها محسوب میشوند.
درب اتوماتیک اسلایدینگ علاوه بر شیشه از فلز نیز ساخته میشوند. درب‌های فلزی کشویی برای ساختمان‌های صنعتی و ورودی پارکینگ‌های خانه‌ها به کار می‌روند.
درب گرد
درب گرد اتوماتیک برای ورودی و خروجی فضاهای خیلی بزرگ مانند پاساژ‌ها، مال‌ها و سیتی‌سنترها انتخاب مناسبی محسوب میشوند. این درب‌ها تأثیر بسزایی در نمای ساختمان دارند. متریال اصلی این درب‌ها نیز شیشه است. بنابراین برای پارتیشن بندی نیز انتخاب مناسبی محسوب میشوند.
درب تلسکوپی و تاشو
درب تلسکوپی و تاشو کاربردهای گسترده‌تری دارند. همانطور که گفته شد درب‌های اسلایدینگ، به دیوار یا فضای کناری برای باز شدن نیاز دارند. درب‌های گرد نیز در ورودی‌های بزرگ کاربرد دارند. زمانی که ورودی نه بزرگ باشد و نه فضایی برای باز شدن درب داشته باشد، این دو نوع درب اتوماتیک به کار می‌روند. درب‌های تلسکوپی دارای لت‌های کوچکی هستند که هنگام باز شدن روی هم جمع میشود. درب‌های تاشو نیز تا حدودی به همین صورت کار میکنند. درب تلسکوپی در کناره‌ی ورودی و درب تاشو در دو طرف دهانه‌ی ورودی جمع میشود. این موضوع مهمترین تفاوت میان دو مدل درب تاشو و تلسکوپی است. این درب‌ها با استفاده از متریال مختلفی چون شیشه و فلز ساخته میشوند.
درب لولایی
درب‌های لولایی بیشتر برای فضاهای صنعتی و پارکینگ‌ها کاربرد دارند. این درب‌ها بیشترین شباهت را به درب‌های دستی دارند. در واقع اگر برای درب‌های معمولی بازوی الکترومکانیکی تعبیه شود، به درب لولایی تبدیل میشوند. مهمترین مزیت این درب‌ها امنیت بسیار زیاد و امکان استفاده برای ورودی فضاهای مختلف است.
درب کرکره‌ای
کرکره‌های برقی و اتوماتیک نیز کاربرد گسترده‌ای دارند. آنها از امنیت بسیار زیادی برخوردار هستند. به همین دلیل برای مغازه‌ها و فضاهای تجاری و حتی پارکینگ منازل به کار می‌روند. کرکره‌ها با استفاده از متریال مرغوبی چون فلز، PVC و… طراحی و تولید میشوند.
نحوه کار درب های اتوماتیک
وقتی روبروی در می ایستیم، سنسورها سیگنالی را به درهای اتوماتیک می فرستند. اینگونه می دانند که باز شوند. سایر درب های اتوماتیک با حسگرهای نوری یا حرکتی کار می کنند. … وقتی این حسگرهای نوری یا حرکتی حرکت را در نزدیکی احساس می کنند ، موجب باز و بسته شدن درب می شوند.
جنس درب اتوماتیک
در قسمت‌های قبلی به صورت پراکنده در مورد مواد اولیه‌ای که برای ساخت انواع درب‌های اتوماتیک به کار می‌روند، صحبت شد. در این قسمت به صورت کامل در مورد جنس درب‌های مختلف صحبت می‌کنیم.
-
شیشه: بسیاری از انواع درب اتوماتیک با استفاده از شیشه ساخته میشوند تا ظاهر زیبا و کیفیت مطلوبی داشته باشند. این درب‌ها معمولا از شیشه سکوریت یا شیشه‌های دوجداره ساخته میشوند.
-
فلز: درب‌های فلزی استحکام زیادی دارند. در برابر حرارت مقاومند و برای فضاهای صنعتی و پارکینگ‌ها به کار می‌روند. درب‌های فلزی با استفاده از آلیاژهای مختلفی تولید میشوند. فولاد یکی از بهترین متریال برای تولید این درب‌هاست.
-
سایر موارد: تیغه‌های درب اتومانیک با استفاده از متریال مختلفی ساخته میشوند. پلی کربنات، فولاد، گالوانیزه، PVC موادی هستند که برای تولید تیغه‌ها استفاده میشوند.
نمونه کار مهر غرب ایرانیان
شناخت انواع مختلف درب اتوماتیک اولین نکته‌ای است که باید از آن اطلاع داشته باشید. این درب‌ها در انواع و طرح‌های بسیاری تولید میشوند. هر کدام از آنها کاربرد و ویژگی‌های منحصر به فردی دارند. شما با شناخت این ویژگی‌ها میتوانید برای کاربرد مورد نظر، درب مناسب را انتخاب کنید. البته مشورت با افراد حرفه‌ای در این زمینه نیز خالی از لطف نیست.
قطعات درب اتوماتیک
قطعات به کار رفته در درب اتوماتیک در ۶ دسته قابل تفکیک هستند که در ادامه آن ها را عنوان خواهیم کرد.
گیربکس یا جعبه دنده
این بخش از درب وظیفه ی انتقال نیرو موتور به تسمه تایم را بر عهده دارد، گیربکس بر اساس نوع درب میتواند زنجیری یا تسمه بازویی باشد.
برد الکترونیک
یکی از مهم ترین قسمت های درب اتوماتیک برد الکترونیک است که وظیفه ی تنظیم زمان باز و بسته شدن درب را بر عهده دارد. البته باید بگوییم محل قرار گیری این بخش در درب های اتوماتیک مختلف فرق میکند.
موتور الکتریکی
موتور الکتریکی قلب تپنده درب اتوماتیک است که با ولتاژ ۲۴ ولت تا ۹۰ ولت کار میکند، اکثر موتورها از نوع DC و تک فاز هستند. از ویژگی های این موتورها این است که با کمترین میزان نویز و سرو صدا کار میکنند. میتوان با استفاده از یک خازن جهت حرکت موتورهای درب اتوماتیک را عوض کرد. انواع درب اتوماتیک میتوانند با یک موتور عملکرد مناسبی داشته باشند اما برای درب های دو لنگه باید از دو موتور استفاده کرد.
شستی کنترل دستی
در صورت قطع برق و یا نبود ریموت کنترل میتوانید برای باز و بسته کردن درب از این شستی ها استفاده کنید. شستی ها دو عدد هستند، یکی از آن ها در خارج از درب و دیگری در محیط داخلی قرار داده میشود.
تجهیزات ایمنی
تجهیزاتی که به منظور محافظت از افراد و اشیا برای جلوگیری از برخورد درب با آن ها در این درب ها به کار رفته اند مثل مادون قرمز و سنسور چشمی در دو طرف درب قرار میگیرند و در صورت وجود مانع و یا افراد جلو درب، فرمان بسته شدن صادر نمی شود. اینگونه است که نه افراد و اشیایی که مابین درب قرار گرفته اند آسیب میبنند و نه خود درب آسیب میبیند.
ریموت کنترل
ریموت ها برای کنترل از راه دور ساخته شده اند، ریموت ها دارای برد الکترونیکی و کلیدهایی برای فرمان دادن هستند. حال که با قطعات درب اتوماتیک آشنا شدیم بهتر است در مورد نحوه نصب این درب ها نیز بگوییم.
نصب درب اتوماتیک
نصب درب اتوماتیک از جمله کارهای تخصصی است که باید آن را به افراد با تجربه و حرفه ای واگذار کرد زیرا درب ها به عنوان ورودی هر مکان نقش بسیار مهمی در حفظ امنیت آن مکان و کنترل رفت و آمد ها دارند.
در پایان مطلب لازم میدانیم یکی از برترین شرکت های تولید کننده انواع درب اتوماتیک و درب اتوماتیک شیشه ای و همچنین متخصص در زمینه نصب درب اتوماتیک به شما معرفی کنیم؛ گروه صنعتی مدرن درب تولید کننده انواع درب های اتوماتیک، درب های شیشه ای اتوماتیک، انواع جک، موتور کرکره، درب شیشه ای کشویی و … با بالاترین کیفیت و مناسب ترین قیمت است، همه ی محصولات این شرکت مطابق با استاندارد روز دنیا ساخته میشوند و در صورتی که نیاز به خرید و نصب این نوع درب ها داشتید میتوانید روی گروه صنعتی مدرن درب حساب کنید. تکنسین ها و مهندسین این مجموعه باتجربه، حرفه ای و دلسوز هستند و نصب درب اتوماتیک را به نحو احسنت انجام خواهند داد.
قیمت درب اتوماتیک
تعیین قیمت درب اتوماتیک بدون توجه به جزئیات امکان‌پذیر نیست. حتی اگر قیمت درب اتوماتیک را حدودی به دست آورید، ممکن است بعد از تعیین جزئیات و سفارش، تفاوت زیادی به قیمت اولیه و هزینه‌ی تمام شده‌ی کار مشاهده کنید.
قیمت درب اتوماتیک به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
- ابعاد
- جنس درب
- نوع درب
- یراق آلات و سایر
- قسمت‌های به کار رفته در تولید درب
- موتور، بازوهای الکترومکانیکی، سنسورها و…
- تعداد درب‌های مورد نیاز برای ساختمان
بهترین راه برای اطمینان از قیمت مناسب درب اتوماتیک، همکاری با مجموعه‌ی معتبر است. در این صورت شما اطمینان خواهید داشت که محصول باکیفیت را با بهترین قیمت تهیه می‌کنید. البته این موضوع تنها مزیت همکاری با یک برند معتبر نیست. کیفیت محصول، طول عمر و عدم نیاز به تعمیر از مهمترین مزیت‌هایی است که به دست خواهید آورد.
مقایسه درب اتوماتیک از نظر جنس و ابعاد
مقایسه میان انواع درب اتوماتیک یکی از بهترین کارهایی است که میتواند به شما در انتخاب محصول مناسب کاربردی باشد. ما با توجه به ویژگی‌های هر نوع درب، مقایسه‌ای انجام داده‌ایم. در جدول زیر میتوانید اطلاعات کلی و مفیدی به دست آورید.
نوع درب |
جنس |
ابعاد مناسب |
کاربرد |
| اسلایدینگ |
شیشه، فلز |
ورودی‌های مخصوص عابر پیاده |
ساختمان‌های تجاری، اداری، هتل‌ها. |
| گرد |
شیشه |
ورودی مخصوص عابر پیاده |
ساختمان‌های تجاری، سیتی‌سنترها و هتل‌ها |
| لولایی |
شیشه، فلز |
ورودی مخصوص وسایل نقلیه و عابر پیاده |
پارکینگ‌ها، ساختمان‌های صنعتی، بیمارستان‌ها. |
| تلسکوپی و تاشو |
شیشه، فلز |
ورودی مخصوص عابر پیاده |
بیمارستان‌ها، ساختمان‌های دارای ورودی کوچک، اداره‌ها |
| کرکره |
فلز، پلی کربنات، PVC |
ورودی مخصوص عابر پیاده و وسایل نقلیه |
مغازه‌ها، پارکینگ‌ها و فضاهای صنعتی |
مقایسه درب اتوماتیک از نظر جنس و ابعاد
ساختار درب اتوماتیک شکل‌های مختلفی دارد. ورودی ساختمان اولین چیزی است که مخاطب به آن توجه میکند.
بنابراین ظاهر درب به خصوص برای فضاهای تجاری اهمیت بسیاری دارد. از طرف دیگر ورودی اولین جایی است که سارقان از طریق آن اقدام میکنند. بنابراین درب‌ها باید از کیفیت و امنیت بالایی برخوردار باشند.
برای انتخاب بهترین ساختار درب مورد نظر خود بهتر است با متخصصین این حوزه مشورت کنید. همکاران ما در مدرن درب آماده راهنمایی شما در این زمینه هستند. مدرن درب همچنین کلیه خدمات مورد نیاز شما را در زمینه‌ی انواع درب اتوماتیک ارائه می‌دهد.
تنظیمات درب
آموزش‌های مختلفی در فضای اینترنت برای نصب و تنظیم درب اتوماتیک وجود دارد. اما اگر تاکنون این کار را انجام نداده‌اید، بهتر است آن را به تکنسین‌های حرفه‌ای واگذار کنید.لازم به ذکر است که چک کردن و تنظیم مجدد درب‌های اتوماتیک به افزایش طول عمر و کارایی بهتر محصول کمک میکند.
بنابراین هر زمانی که درب اتوماتیک مورد نظر شما به تنظیم مجدد یا حتی تعمیر نیاز داشته باشد، برای انجام کارهای مورد نیاز میتوانید با مشاوران تماس حاصل فرمایید.
محصولات ما :
فولدینگ
پنجره و نما
درب های اتوماتیک رولاپ، راه بند و پارکینگی
فریم ها
معرفی اراک :
اَراک (
تلفظ راهنما·اطلاعات) یکی از کلان‌شهرهای ایران، از بزرگ‌ترین شهرهای مرکز ایران و مرکز استان مرکزی و شهرستان اراک است. جمعیت اراک در سال ۱۳۹۵ خورشیدی برابر با ۵۲۰٬۹۴۴ نفر بوده که از این نظر قطب جمعیتی استان مرکزی و هجدهمین شهر پرجمعیت ایران به‌حساب می‌آید.
از سده دوم اسلامی ناحیه میان همدان، ری و اصفهان عراق نامیده شد که سپس برای تمایز با عراق عرب آن را عراق عجم نامیدند. عَراق معرب اراک است. اراک نسبت به بسیاری از شهرهای ایران، شهر جوانی محسوب میشود. این شهر در دوران قاجار بنیان گذاشته شده و کمی بیش از دو قرن قدمت دارد. نام شهر که ابتدا قلعه‌ای نظامی در کنار روستای کرهرود بود قلعه سلطان‌آباد، بعد سلطان‌آباد عراق و در سال ۱۳۱۶ خورشیدی به اراک تغییر نام داد. بانی شهر اراک یوسف‌خان گرجی معروف به سپهدار بود که شهر را در طول چند سال و با هزینه ۲۰۰٬۰۰۰ تومان ساخت. در شهر جدید تمامی تأسیسات شهری از قبیل قنات، حمام، آب‌انبار، مسجد، مدرسه، سقاخانه، بازار و ارگ حکومتی ساخته شد. با رونق‌گیری اقتصاد شهر و عبور راه‌آهن سراسری از شهر، مهاجرت به شهر افزایش یافت.
شهر اراک دارای زمستان‌های سرد و مرطوب و تابستان‌های گرم و خشک است و کوه‌های اطراف شهر، تالاب میقان و دشت فراهان، بر آب و هوای آن تأثیر می‌گذارند. شهر در میان پایکوه‌های داخلی رشته‌کوه زاگرس قرار دارد و از جمله شهرهای امن از نظر لرزه‌خیزی است که احتمال وقوع زلزله بالای ۵ ریشتر در آن بسیار ضعیف است. مردم شهر اراک عمدتاً مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند، اما اقلیتی از مسیحی و بهائی نیز وجود دارند. زبان مردم، فارسی با لهجه اراکی است.
اراک از شهرهای صنعتی ایران است که از لحاظ گوناگونی محصولات صنعتی، نخستین، از لحاظ وجود صنایع مادر، دومین و به‌طور کلی یکی از چهار قطب صنعتی کشور محسوب میشود. این شهر به واسطه وجود صنایع مادر، تولید ۸۰٪ تجهیزات انرژی کشور، وجود بزرگ‌ترین کارخانه تولیدکننده آلومینیوم کشور، بزرگ‌ترین ماشین‌سازی کشور، بزرگ‌ترین واگن‌سازی و لوکوموتیوسازی خاورمیانه، بزرگ‌ترین کمباین‌سازی خاورمیانه، بزرگ‌ترین تولیدکننده ماشین‌آلات سنگین در خاورمیانه، بزرگ‌ترین تولیدکننده جرثقیل در خاورمیانه، مدرن‌ترین پالایشگاه نفت کشور و بزرگ‌ترین شرکت املاح معدنی کشور، به‌عنوان «پایتخت صنعتی ایران» شناخته شده‌است و به همین دلیل یکی از آلوده‌ترین شهرهای ایران است. طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک از جمله طرح‌های ملی است که برای کاهش آلودگی شهر به تصویب رسید، اما اجرای ضعیف آن پس از چند سال باعث شد تا مردم اراک، در سال ۱۳۹۲ خورشیدی به مدت ۱۸ هفته تجمعات اعتراضی نسبت به وضع موجود برپا کنند. ترافیک و گرانی مسکن از جمله مشکلات دیگر این شهر است.
از لحاظ گردشگری، قدمت بیشتر بناهای تاریخی اراک به دوره قاجار (فتحعلی شاه) بازمی‌گردد. از مهمترین صنایع دستی شهر، قالی اراک است که در گذشته اهمیت و اعتبار فراوانی داشته‌است و رقیب قالی کرمان بود.
مقالهٔ اصلی: نام‌های اراک
قسمتی از روزنامه وقایع اتفاقیه که سندی برای نام قدیم شهر اراک است.
از سده دوم اسلامی ناحیه میان همدان، ری و اصفهان، عراق نامیده می‌شد که بعدها برای تمایز با عراق عرب آن را عراق عجم نامیدند. عَراق، معرب اراک است. تاریخ بنیان اراک به دو قرن پیش و به دوران قاجار بازمی‌گردد. در آن زمان شهر به نام قلعه سلطان‌آباد خوانده می‌شد. علت نامگذاری این بود که شهر به دستور فتحعلی‌شاه قاجار ساخته شد. نام شهر بعدها به سلطان‌آباد، سپس به سلطان‌آباد عراق و در سال ۱۳۱۶ خورشیدی به اراک مبدل گشت.[۱۶] سعید نفیسی نظر می‌دهد که چون می‌خواستند نام قدیم را زنده کنند، نام شهر عراق را به اراک تبدیل نمودند. هرتسفلد محقق آلمانی شکل فارسی اراک را به معنی سرزمین هموار می‌داند.[۱۷]
برای واژه «اراک» معانی گوناگونی ذکر گردیده‌است که شماری از آنها عبارت‌اند از: پایتخت، باغستان، نخلستان و شهرستان. برخی افراد واژه «اراک» را برگرفته از ایراک که معرب آن کلمه عراق است، دانسته‌اند، زیرا در دوره‌های باستان به مرکز فلات ایران، ایرانستان و ایرانک گفته می‌شد و در دوره اسلامی و به ویژه از قرن یازدهم میلادی جغرافی‌نویسان مسلمان، منطقه یا سرزمین اراک را به صورت عربی شده آن، یعنی عراق تبدیل کردند. ولایت اراک منطقه وسیعی را شامل می‌شد. در دوره رضاشاه نام قدیمی را برگرداندند، امّا این نام تنها به بخش سلطان آباد اطلاق شد. حدود ۷۰۰ سال ادبیات فارسی تحت تأثیر تلفظ عربی بود که در آن حروف پ، ژ، گ، ک، چ و… حذف و دگرگون می‌شد.[۱۸]
مقالهٔ اصلی: تاریخ اراک
پیش از ساخت شهر[ویرایش]
پیش از ساخت شهر در جای کنونی و در پیرامون آن چند ده وجود داشت، در جنوب شهر ده قلعه و قلعه‌نو و در غرب شهر ده حصار بود که برای ساخت شهر ویران شدند. در جای کنونی شهر دهی بنام دستگرده بوده‌است که از آثار آن قناتی باقی‌مانده که به «قنات ده» شناخته شده‌است.[۱۹]
علت شکل‌گیری شهر[ویرایش]
حدود جبال در خلافت عباسی، منطقه‌ای که اکنون اراک در آن جای دارد
شهر اراک را تا پیش از سال ۱۳۱۷ خورشیدی، عَراق و پیش از آن سلطان‌آباد می‌گفتند. بانی شهر یوسف‌خان گرجی (معروف به سپهدار عراق) بود. بر پایه روایت‌ها، پیش از ساخت شهر، در محل آن هشت یا ده قلعه به نام‌های خان باباخان، حصار، ده‌کهنه، مرادآباد، آقا سمیع، سلیم، نو و قادر وجود داشت و مردمان قلعه‌ها همیشه در حال درگیری با یکدیگر بودند، یوسف‌خان از درگیری‌های قلعه‌ها شرح حالی به فتحعلی‌شاه قاجار نوشت. وی دستور ویران کردن قلعه‌ها و ساخت شهری جدید را از شاه دریافت کرد.[۲۰]
در آن زمان در این ناحیه دو طایفه نیرومند ساکن بودند، خان‌های فراهان که در بخش فراهان کنونی ساکن بودند و خان‌های کَزّاز که در بخش زالیان کنونی ساکن بودند. هر دو طایفه پس از آگاه شدن از تصمیم احداث شهر تازه (قلعه نظامی)، کوشش نمودند حکومت مرکزی را قانع کنند که شهر را در منطقه مسکونی آنها بنا نهد که هرکدام به دلایلی کامیاب نشدند. سرانجام یوسف‌خان گرجی تصمیم می‌گیرد که شهر را در محل کنونی که واپسین نقطه قلمرو فراهان و نخستین نقطه قلمرو کزاز بود بنا نهد تا از بروز اختلاف و درگیری جلوگیری شود.[۲۱]
یوسف‌خان که شهرهای گرجستان و قفقاز را دیده بود، کوشش کرد شهری مرتب و منظم بنا کند که همگی کوچه‌ها در فواصل معین یکدیگر را قطع کنند و پهنای همه آنها ۶ ذرع محاسبه شده بود. همچنین بازار شهر در میانه آن گماشته شد که برای عموم مردم دردسترس قرار گیرد.[۲۲]
شکل ساخت شهر[ویرایش]
تصویر قدیمی از ارگ حکومتی و برج شیشه
نقشه قلعه سلطان‌آباد (بازسازی از نقشه تهیه شده توسط پروسکوریاکف و اوکرانوویچ در سال ۱۸۵۱ میلادی)
یک نگاره قدیمی از ارگ سلطان‌آباد
بنای شهر اندیشیده شده مشتمل بر بنای ارگ حکومتی شامل همه اداره‌های آن روز، مدرسه‌ها، شمار فراوانی مسجد، حمام، کوچه، خانه‌های مسکونی، بازار، برج و بارو و همه تأسیسات شهری بود.[۲۳]
برای ساخت شهر ابتدا یک رشته قنات در خارج از محل شهر و از جنوب به شمال حفر شد که مظهر آن در جلوی دروازه جنوب شهر (دروازه قبله) قرار داشت و از آنجا سه قسمت می‌شد، یک قسمت برای ساکنین شرق شهر، یک قسمت برای ساکنین غرب و قسمت سوم به ارگ دولتی اختصاص می‌یافت. دیوارهای شهر برای دفاع به شکل برج و بارو و در یک مستطیل به طول ۸۰۰ متر و به عرض ۶۰۰ متر ساخته شد و دور آن به عرض ۸ متر خندقی حفر شد. در چهار سوی دیوارهای شهر، دروازه‌هایی نصب شد. شکل مستطیل شهر به گونه‌ای طراحی شده بود که جهت شهر به سمت قبله باشد. دلیل این امر استفاده خانه‌ها از نور خورشید در زمستان و خنک بودن منازل در تابستان بود. عرض شهر به ۶ قسمت و طول آن به ۸ قسمت مساوی (به شکل شطرنجی) تقسیم شد و از میان هر قسمت کوچه‌ای ۵ متری عبور می‌کرد. کوچه‌های میانی طول و عرض شهر به بازار اختصاص یافت که در طول ۴ بازار سقف زده شد. در قسمت شمال شهر ساختمان اداری ارگ حکومتی ساخته شد و همه امکانات رفاهی مانند حمام، آب‌انبار، مسجد، مدرسه و سقاخانه در همه نقاط شهر احداث شد. در قدیم فضای سبز شهر بسیار بود، طوری‌که در پشت دیوار شهر تا شعاع چند کیلومتری باغ‌های انگور و تره‌بار وجود داشت.[۲۴]
به دلیل اینکه بانی شهر بیشتر وقت خود را در جبهه‌های جنگ ایران و عثمانی و روس بود، ساخت شهر به صورت یکباره نبوده حدود چندین سال طول کشید تا شکل شهر کامل شود.[۲۵] در کتیبه بنای عمارت نظمیه، تاریخ ساخت ۱۲۲۷ قمری و در کتیبه راهروی ارگ حکومتی تاریخ اتمام بنا سال ۱۲۲۸ قمری ذکر شده بود (این دو بنا در سال ۱۳۰۸ خورشیدی تخریب شد). از نوشته‌های تاریخی چنین استنباط می‌گردد که ساخت شهر میان سال‌های ۱۲۲۷ تا ۱۲۳۱ قمری بوده‌است.[۲۶]
تاریخ اتمام بنای شهر طبق سنگ نوشته سردر بازار تاریخی و جلوی مدرسه سپهداری که هردو از میان رفته‌اند مصراع دوم شعر زیر است که به حساب جمل برابر با ۱۲۳۱ قمری (۱۸۰۸ میلادی) میباشد:[۲۷]
| به دور سلطان صاحبقران و عهد امید |
|
نمود یوسف ثانی بنای مصر جدید |
بنابر نوشته‌های تاریخی دوره قاجار، برای بناهای ساخته‌شده در این شهر، مبلغ ۲۰۰٬۰۰۰ تومان هزینه اختصاص یافت.[۲۸]
در کتاب جلد دوم فرهنگ جغرافیایی ایران که در بهمن ماه ۱۳۲۸ چاپ شده‌است دربارهٔ شکل‌گیری و گسترش شهر اراک اینگونه نوشته‌است:
بنای اولیه این شهر در بین سنوات ۱۳۲۷–۱۳۲۳ هجری قمری بوسیله یوسف خان گرجی (سپهدار) فرماندار پادگان محل بنا گردیده‌است و بنام قلعه سلطان‌آباد نامیده شده‌است.
طول و عرض قلعه مزبور تقریباً ۸۵۰ در ۶۰۰ متر بوده که از تقاطع کوچه‌های مستقیم و موازی طولی و عرضی به ۴۸ قطعه تقسیم می‌شده و دو کوچه که در مرکز حقیقی شهر متقاطعند دو بازار مستقیم وسیع شهر و در محل تقاطع چهار سوق بزرگی را تشکیل می‌دهند. وضع بنا و کوچه‌های موازی و مستقیم این شهر نماینده ذوق و سلیقه مؤسس آن است.
سلطان آباد بواسطه حسن موقعیت جغرافیائی و صنعت مهم قالی بافی مورد توجه بازرگانان واقع و روز به روز به وسعت و اهمیت آن افزوره می‌گردد. متأسفانه دنباله طرح‌ریزی و اصول بنای شهر قدیم بعدها رعایت نشده و کوچه‌ها و خیابانهای بعدی کاملاً بر خلاف اصول اولیه بنا شده‌است.
از سال ۱۳۰۸ شمسی به بعد این شهر نیز مانند سایر شهرهای کشور رو به‌آبادی نهاد.
همچنین بناهای جدید مثل ساختمان‌های راه‌آهن و خیابانهای وسیع پهلوی و شاهپور، باغ فردوس، باغ ملی، باغ گلستان، رونق و صفائی به این شهر بخشیده‌اند.
شهر اراک مطابق آخرین صورت اداره آمار دارای ۶۲ هزار جمعیت است ولی نظر به فقر اقتصادی اغلب به طهران و اهواز و آبادان کوچ نموده‌اند و فعلاً بیش از ۵۰ هزار سکنه ندارد.[۲۹]
.jpeg)
